Vücudumuzdaki kirli kanı taşıyan toplardamarların (ven) hastalığıdır. Damar duvarı yapısındaki bozukluklar veya toplardamarlardaki kanın geriye kaçmasını engelleyen kapakçıkların fonksiyonunu kaybetmesi nedeniyle toplardamarların içindeki basınç artar. Sonuç olarak toplardamarlar zamanla genişler ve deforme olur. Kabaca tanımlayacak olursak venlerin kanı geriye kaçırmasına venöz yetmezlik, damarların belirgin hale gelmesine ise varis denir.

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Oğuz Konukoğlu,  Varis rahatsızlığı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler verirken, özellikle bacak varislerini arttırıcı bir etkisi bilinmemekle birlikte, Covid geçiren varis hastaların tromboz ihtimali daha yüksek olduğu için, toplardamar tıkanıklığı ihtimalinin daha yüksek olduğunu ifade etti. 

Varis Hastalarının Nasıl Şikayetleri Olur?

Varis hastalarının kaşıntı, ağrı, kramp, bacakta gerginlik ve basınç hissi, ödem, varislerin artışına bağlı olarak bacak görüntüsünün bozulması ve renk değişikliği gibi şikayetleri olur. Genelleyecek olursak bu şikayetler genellikle ayak bileği ile diz arasında ve ayakta durmayla daha artar karakterlidir. 

Kimlerde daha sık görülür?

Gününü ayakta geçiren meslek gruplarında (öğretmen, garson, güvenlik görevlileri, sağlık çalışanları) daha sık görülmektedir. Genetik yatkınlığı olanlarda, yaşlandıkça ve hamilelik sırasında varis görülme sıklığı artar. 

Daha nadiren karın içi toplardamar tıkanıklıklarında veya kitle basısı durumunda varis görülebilir. 

Hangi toplardamarlarda varis görülür?

Kılcal Toplardamarlar cildin 1-2 mm altında ve 1-2 mm kalınlığı geçmeyen damarlardır. Genellikle lokal bulgular verirler ve ciddi sağlık sorunlarına yol açmazlar.  Skleroterapi, ciltten lazer veya RF (Radyofrekans) uygulamaları ile tedavi edilebilirler. 

Yüzeysel toplardamarlar cildin 1-2 cm altında seyreden VSM (Vena safena magna) ve VSP (Vena safena parva) damarlardır. Hastalığında 0.5-2 cm kalınlığında cilt altında kurtçuk-sosis şeklinde kabarıklıklar görülür. Bacakta şişlik, ağrı, gerginlik ve kramp şikayetlerine neden olabilirler. Açık cerrahi ve endovenöz lazer veya RF uygulamaları ile tedavi edilebilirler.  

Derin toplardamarlar ise uzuvların kanının çoğunluğunu toplarlar ve merkeze yakın yani derinde seyir gösterirler. Gözle görülmezler. Hastalığında tüm bacağı etkilerler. Açık cerrahi ile tedavi edilebilirler. 

Varisler sağlık problemi yaratır mı?

Varis, ilk dönemlerde görüntüsel rahatsızlıklar yaratır. Ancak daha sonraki dönemlerde bacak bölgesinde şiddetli ağrı ve toplardamarda iltihaplanma gibi durumlar görülebilir. Daha ileri vakalarda bacak renginde koyulaşma ve açık yaralar görülür.  Hatta varisin yırtılıp kanaması ve varis içinde pıhtı oluşmasıyla beraber akciğerlere pıhtı atması gibi sıkıntılar da söz konusu olabilmektedir.

COVID geçirmek varisleri artırır mı?

Covid hastalığının bacak varislerini doğrudan artırıcı bir etkisi bilinmemekle beraber bu hastalarda tromboz (pıhtı) ve tıkanıklık ihtimalinin arttığı bilinmektedir. Varis hastalarında da tromboz ihtimali daha yüksek olduğu için COVID geçiren varis hastalarında toplar damar tıkanıklığı ihtimalinin daha yüksek olduğu söylenebilir.

Varislerin kaşınması ne anlama gelir?

Varislerin kaşınması genellikle ciltte incelme ve renk değişikliği meydana geldiğinde görülür. Bu durum varislerin klinik olarak ileri seviyede olduğunun göstergesi olabilir. İncelmiş ciltteki varislerin kaşınması bacakta ciddi kanamalara neden olabilir.