Seksenli yılların sonları, henüz Berlin Duvarı yıkılmamış, Sovyetler Birliği dağılmamış, sosyalist sistem bir şekilde direniyor. Böyle bir ortamda, Finike Cumhuriyet Lisesi ile kardeş okul olan Mosbach Friedrich Engels Lisesi'ni ziyaret için birkaç öğretmen arkadaş ve 25 öğrencimiz ile birlikte Almanya'dayız. Friedrich Engels'in adının okula verilmesindeki hoşgörü dikkatimi çekiyor ve bu bende merak uyandırıyor. Komünist şair, yazar ve sanatçılarının ceza evine atıldığı veya ülke dışına kaçtığı ülkemizde, kamusal alanda mümkün olmayan bir uygulama ile karşı karşıyayım. Bu duruma açıklık getirecek bir soru düşünüyorum.  Bu arada,  kardeş okulun hazırladığı,  Baden Württemberg eyaleti şehirlerini kapsayan program çerçevesinde ziyaret ve incelemelerimizi sürdürüyoruz. Bir ara kardeş okulun müdürü bay Bodo ile yan yana geldik? Kafamda hazırladığım soruyu sorabileceğim bir kişiyi bulmuştum. Göz göze geldik, karşılıklı tebessümle ortam oluştu. -Bay  Bodo, dedim. -Buyur, dedi. -Friedrich Engels, Komünist Manifesto,yu Marks'la birlikte kaleme alan kişi... Komünist rejimin teorik mimarları ve modern proletaryanın öğretmeni olan bir kişinin adının kapitalist ideoloji ile yönetilen bir ülkede okul ismi olması merakımı çekti. Mutlaka bunun bir hikâyesi olmalı. Bana anlatabilir misiniz? Önce, sorumu yadırgar bir ifade ile yüzüme baktı, ne demek istediğimi anladı, sonra da  tane tane anlatmaya başladı. -Engels, bütün uygar dünyanın en yetkin bilim insanıdır ve aynı zamanda Almandır. Onun komünizmin ideoloğu olması bu gerçeği değiştirmez. O dünyaya mal olmuş bizim bir değerimizdir, anısını yaşatmaksa görevimiz. Aldığım yanıt, akıl ve bilimle barışık toplumsal kültürün yarattığı hoşgörünün yansıması gibiydi... AKP'nin İBB Grup Sözcüsü Faruk Gökkuş, Beşiktaş'ta bir sokağa Türkan Saylan adının verilmesi teklifine 'müsaade etmeyeceğiz' diyerek karşı çıktığı Mart 2022 tarihli İstanbul BB meclisi toplantı haberini duyunca Almanya'da yaşadığım, yukarıdaki anım aklıma geldi ve bir karşılaştırma yapma ihtiyacı duydum. Adını bir sokağa verilmesine karşı çıkılan Prof.Dr.Türkan Saylan'dan söz etmek istiyorum.  Türkân Saylan bir tıp doktoru olarak cüzzamla mücadeleye hayatını adamış bir kadındır.  Harcadığı çaba ve geliştirdiği tedavi yöntemleriyle tıp dünyasının dikkatini çekmiştir. Böylece cüzzamın dünyada ve ülkemizde korkulacak bir hastalık olmaktan çıkmasına büyük katkıları olan bir bilim insanıdır. Bu arada Türkiye'nin geri kalmışlığı üzerine de kafa yoran bir duyarlı bir insandı. Doğu ve Güneydoğu’da yaptığı cüzzam savaşlarında bir şeyi fark etmişti. Geri kalmışlık sebeplerinden biri de kız çocuklarının okutulmamasıydı. Çünkü eğitimli anne, eğitimli çocuklar yetiştirecek, bir kaç nesil sonra Doğu ve Güneydoğu halkı gerçekten medeniyet seviyelerine gelecekti. Çağdaş Yaşamı Destekleme adında bir dernek kurdu ve okuyamayan kız çocuklarına burs vermeye başladı. Ama bu daha sonra Fetö olduğu ortaya çıkan bir cemaati rahatsız ediyordu. İtibarsızlaştırılıp toplumun gözünden düşürülmeliydi. Dinsizlik ve başörtüsü başta olmak üzere dini değerlere düşmanmış gibi sözleri ve görüşleri çarpıtılarak bir kampanya başlatıldı. Bu yetmedi, Ergenekon adında bir çetenin üyesi olmak iddiasıyla 2008 yılında hakkında dava açıldı. Ne var ki davanın sonuçlanmasını göremeden 18 Mayıs 2009 tarihinde vefat etti. Ancak hakkındaki tüm suçlamaların komploya dayalı düzmece delillere dayalı olduğu, 2019 yılında Ergenekon davasının çökmesiyle ortaya çıktı. Ve Türkan Saylan aklandı. Tek suçu, onun hakkında suç üretenler gibi düşünmemesiydi. Ne yazık ki bizim gibi ülkelerde aklanmak yetmiyor sürülen karadan kurtulmak için.. AKP'nin İBB Grup Sözcüsü Faruk Gökkuş, Beşiktaş'ta 'Karakavak Sokak'ın adının 'Türkan Saylan Sokağı' olarak değiştirilmesi teklifine karşı çıkarak; "Biz, Cumhur İttifakı olarak kendi dünya görüşümüzle, değerlerimizle kavgalı, sözde aydın özde mürteci hiçbir kişinin isminin bu şehirde hiçbir sokağa verilmesine burada olduğumuz sürece müsaade etmeyeceğiz." diyor. Kimin için söyleniyor bu nefret ve kin dolu sözler; Hayatını Türkiye'ye adamış Cumhuriyetçi, Atatürkçü aydın  bir tıp insanı için.. Bugün, Türkan Saylan’dan özür dilemek yerine, adını biz burada olduğumuz sürece sokağımıza verdirmezük diyerek, ona kin ve nefret kusanlara aittir.  Bu sözlerin sahibi; Laik Cumhuriyetle, Atatürk'le, akıl ve bilimle kavgalı olan, "Keşke Yunan galip gelseydi; ne Hilafet yıkılırdı, ne Şeriat kaldırılırdı, ne Medrese lağvedilirdi,  inancımızı serbestçe yaşardık diyenlerdir. Bu sözlerde vücut bulan, vicdan, akıl ve bilim yoksunluğunun yarattığı hoşgörüsüzlük; Çağdışılığın tipik bir göstergesi... Hoşgörü ise çağdaşlığın göstergesi.. Gerçek olan bu! Henüz bazılarınca kabul edilmese de... Mesut Karakoyunlu