Amerikalı psikobiyoloji uzmanı Dr.Curt Richter, 1957 senesinde John Hopkins Üniversitesi'nde bulunan laboratuarında asistanlarıyla beraber ilginç bir fare deneyi gerçekleştiriyor. Bu deney ilerleyen yıllarda, farklı üniversitelerde biraz değiştirilerek tekrarlanıyor. Fare deneyin son versiyonu geçen ay, bir Hollanda üniversitesinde herkesin anlayabileceği basit bir yöntemle yenileniyor. Deney şöyle; Üç grup fare, sırayla, içi suyla dolu, dışarı çıkma imkanı olmayan tüplerin içine bırakılıyor. Birinci gruptaki fareler en fazla 15 dakika çabalıyorlar, bakıyorlar kurtuluş yok, pes edip kendilerini suyun dibine bırakıp boğuluyorlar. İkinci ve üçüncü grup fareler de en fazla 15 dakika direnebiliyorlar, mücadeleyi bırakıp, kendilerini suyun dibine bırakıyorlar. Bu ilk deneyin arkasından yeni bir üçlü grup fare Labarotuvara getiriliyor. Bunlar da sırayla su dolu tüplerin içine bırakılıyorlar. Birinci grup fareler tam boğulmak üzere iken 14. dakikada sudan çıkarılıp kutusuna konuyor. Bir süre sonra tekrar suya bırakılıyorlar. Bu işlem birkaç kere tekrarlanıyor. Bir süre sonra tekrar suya bırakılan farelerin hepsi de maksimum 60 saat çabaladıkları gözleniyor. Bu farelerin içinden bir tanesi bile pes etmiyor ve tüm güçlerini tükenene kadar saatlerce çabalıyorlar. Sonuç: Umuda nefes olmak hayatta kalmayı sağlıyor. Umudu olanlar, mücadeleden vazgeçmiyorlar, pes etmedikleri için de kesin kazanıyorlar. M. Kemal Atatürk katıldığı birçok savaşta ve Çanakkale direnişinde deneyimlediği bu tecrübe ulusal kurtuluşa umut oluyor. Bu umudu Doğudan Batıya tüm Anadolu insanına aşılayarak başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesini başarıyla sonuçlandırıyor. Bu moral motivasyonuyla toplumda oluşturduğu umut, Cumhuriyetin kuruluşu ve devrimlerin gerçekleştirilmesinde de önemli rol oynuyor. Bugün, Atatürk ve Cumhuriyet karşıtlarının, Atatürk'ü itibarsızlaştırma ve kurduğu Cumhuriyeti değersizleştirme çabası , Türk milletinin hafızasında yer eden ve her şartta geçerli olan kurtuluş umudunu silme çabasıdır. Çünkü M. Kemal Atatürk boğulmak üzere olan bir milleti içine düşürüldüğü çukurdan çıkararak, onlara mücadele ve direnme umudu kazandırmıştır, tıpkı ikinci etap fare deneyinde olduğu gibi... Mesut Karakoyunlu